Houtsnip

De houtsnip, de grootste snipachtige in Nederland is 33 tot 38 cm lang en komt vooral voor in naald- en loofbossen, maar ook op de heidevelden tussen de grote struiken. Hij leeft een schuw en stil leven. Tot op het laatste moment blijft hij zitten, om dan opeens vlak voor de voeten op te schieten en met grote haken weg te vliegen. Hij laat zich niet vaak zien of horen, alleen tijdens het broedseizoen komt hij wat vaker tevoorschijn, ook tijdens de schemering en ’s nachts. De vogel maakt een komvormig nest op een schaduwrijke plek van de bosbodem, bekleed met mossen en donsveren. Hierin worden meestal 4 maar soms 3 tot 5 eieren gelegd. Ze hebben 2 legsels per jaar en broeden vanaf april. De kuikens van de houtsnip zijn nestvlieders. De vogels voeden zich met insecten en andere ongewervelden. Vooral de roep van de snippen is kenmerkend. Dit jaar (2013) hebben er 3 paartjes gebroed. Tijdens de herfst en de winter worden de aantallen aangevuld met noordelijke exemplaren. Ze vliegen vooral ’s nachts, waarna ze overdag een veilig plekje zoeken tussen de struiken. Meestal alleen of in kleine groepjes. Bij gevaar drukken ze zich zo lang mogelijk op de bodem, vertrouwend op hun bijna perfecte camouflage. Ze vliegen pas op als het gevaar wel heel dichtbij komt. Loslopende honden kunnen dan ook veel onrust aanrichten. Hun noodzakelijke rustperiode wordt dan ook degelijk op de proef gesteld. Maar ook andere acties op de heide kunnen verstoringen te weeg brengen.

Vermoedelijk is de Houtsnip in de laatste decennia toegenomen, maar exacte aantallen zijn onduidelijk. De Houtsnip valt namelijk onder de lastig te inventariseren soorten. Bij balts worden vaak rondjes en slingers gevlogen van vele kilometers lang en dwars door activiteitgebieden van andere mannetjes heen. Daarbij kunnen ze in een seizoen meerdere opeenvolgende partners hebben.

Om toch een beeld te krijgen van de populatie werd op twee mooie zomeravonden (28/05 en 13/07/2013) gepost op een centraal punt in het heidegebied. Vanaf hier werden alle vliegbewegingen van baltsende Houtsnippen op kaart ingetekend met tijdnotering. Interpretatie van deze gegevens rechtvaardigt een schatting van minimaal 3 territoriale mannetjes. Waarschijnlijk maken ook baltsende Houtsnippen uit de omringende bosgebieden gebruik van de Gorsselse Heide.
Ook uit recente voorgaande jaren zijn waarnemingen van baltsende houtsnippen bekend (waarneming.nl). Een voorzichtige schatting voor 2012 kwam uit op minimaal 3-5 territoriale mannetjes. In 2004 werd de populatie ingeschat op 2 territoriale mannen; in 1969 werd een nest gevonden bij het Obliquaven. Het rapport van 1984 noemt de soort wel (2 x een opvliegend ex), maar niet als broedvogel.
Met dank aan Piet Schermerhorn (Vogelwerkgroep “De IJsselstreek”) en Sovon