Over de Marke
De Gorsselse Heide is een mooi natte-heidegebied en heeft de potentie dé natuurparel van de Achterhoek te worden. Bijzonder is dat inwoners zelf het herstel en beheer organiseren. Met dat doel werd de Stichting Marke Gorssel Heide opgericht toen dit voormalig militair oefenterrein in 2009 openbaar werd verkocht. De nieuwe eigenaar Stichting IJssellandschap, gelooft in dit lokaal initiatief. Daarmee wordt een historische situatie hersteld. De heide behoorde eeuwenlang tot het markengebied, een onverdeeld gebied dat in gemeenschappelijk gebruik en beheer was van omwonende boeren. Samen met lokale organisaties en inwoners zetten de stichtingen zich in, omdat ze gek zijn van “hun” Gorsselse Heide.
Onze missie
Onze missie is de Gorsselse Heide in oude glorie herstellen en in stand houden door en voor de Gorsselse samenleving en de betrokkenheid bij de natuurwaarden van de Gorsselse Heide verder vergroten. Daarbij willen we de historische markegedachte weer invulling geven.
De gezamenlijke missie met IJssellandschap is de Gorsselse Heide verder inbedden in een natuurrijk en renderend cultuurlandschap, met in het bijzondere mogelijkheden voor de verbrede landbouw.
Het gentiaanblauwtje terug op de Gorsselse Heide
De Gorsselse Heide geeft bezoekers weer de beleving van een open en gevarieerd heidelandschap met bos. De natuurwaarden van de Gorsselse Heide zijn de zes natuurtypen: vennen, veenmosrijke natte heide, natte heide, heischraalgrasland, gagelstruweel en bos. Deze afwisseling zorgt voor het voorkomen van diverse zeldzame soorten, zoals gagel, zonnedauw, wolfsklauw en kamsalamander. De Marke Gorsselse Heide spant zich in om de natuurwaarden van dit natte heidegebied terug te brengen en robuust te maken en daarmee veilig te stellen. Dit wil ze bereiken door:
– het opvolging van het Natuurherstelplan Gorsselse Heide.
– een langdurig en consistent beheer
– het vergroten van de lokale betrokkenheid
Gentiaanblauwtje
Marke Gorsselse Heide heeft het zeldzame gentiaanblauwtje als symbool gekozen. Dit past bij haar streven weer een stabiele natte heidebiotoop tot stand te brengen met zeldzame soorten. Dit vlindertje staat tevens symbool voor de symbiose met IJssellandschap en met lokale organisaties en omwonenden.
Organisatie
Lokaal bestuur
Het bestuur van de Marke Gorsselse Heide wordt gevormd door vijf leden:
Vacature, voorzitter
Peter van der Steege, secretaris
Willem Rienks, penningmeester
Gerrit Brummelman, lid
Vacature, lid
Rentmeester
Jacques Duivenvoorden info@markegorsselseheide.nl
Onder het motto “lokaal doen, wat lokaal kan” worden herstel- en beheerwerkzaamheden zoveel als mogelijk uitgevoerd door lokale organisaties en vrijwilligers. Marke Gorsselse Heide stelt de beheerregels vast, met instemming van IJssellandschap. Toezicht en coördinatie liggen bij onze rentmeester.
Geschiedenis
De Gorsselse Heide hoorde bij de Marke Harfsen. De Gorsselse Heide ligt in een dekzandgebied en grenst aan de IJsselvallei, beide dateren uit de laatste ijstijd. De oorspronkelijke begroeiing van deze zandgronden waren bosweiden. In de vroege Middeleeuwen houden landbouwers runderen in deze bosweiden..
Door begrazing en afplaggen ontstaan onvruchtbare kale stukken grond, dé groeiplaats voor heide. Het gebruik van de heide als aanvullende weide grond voor schapen, in het zogenaamde potstalsysteem, houdt dit heidegebied gedurende vele eeuwen in stand. Om het gebruik van de “woeste gronden” te formaliseren in dit gebied, worden in de dertiende eeuw elf marken gevormd.
Een marke is een onverdeeld gebied dat door de boeren uit de nabij gelegen buurschappen gezamenlijk wordt gebruikt en onderhouden. Een markebestuur regelde dit. Rond 1880 komt er een omwenteling met de uitvinding van kunstmest. De meeste heideterreinen worden ontgonnen. De Gorsselse Heide krijgt een militaire bestemming en is daardoor gespaard gebleven.
Werkzaamheden
In 2014 tot en met 2016 is het Natuurherstelplan Gorsselse Heide uitgevoerd. In aansluiting op het herstel is gestart met het beheer. Over onze uitvoeringsplannen houden we u via onze site op de hoogte.
“Het kraantje is dichtgezet” voor het weer vernatten van het gebied”
Herstel
Het gebied is de vorige eeuw steeds meer verdroogd. Ook de militaire functie heeft zijn sporen nagelaten. De Marke Gorsselse Heide heeft het Natuurherstelplan Gorsselse Heide uit gevoerd. Dit moet leiden tot het weer vernatten van het gebied, het verminderen van verzuring en een meer geleidelijke overgang tussen bos, heide en vennen. Daartoe zijn de venoevers ontdaan van houtopslag voor het tegengaan van verzuring. Het open karakter van de heide, deels verloren gegaan door verbossing, is hersteld met het weghalen van bos. Watergangen aan het uiteinde van de heide zijn verondiept of afgesloten. Dit vertraagt de waterafvoer en is wezenlijk voor het herstel van de natte heide. En, om de flora en fauna optimaal tot ontwikkeling te laten komen is een recreatieve zonering noodzakelijk.
Beheer
Marke Gorsselse Heide werkt aan een gevarieerd beheer: begrazing (schapen en koeien), plaggen en maaien. De diversiteit van soorten die daardoor ontstaat, is ook voor de bezoeker aantrekkelijker. Om die in stand te houden zijn beheerregels nodig.
Wandelingen op verzoek
Wandelen op afspraak met een groep, bijv. familie of (buurt-) vereniging, onder begeleiding van een natuurgids over de Gorsselse Heide is op verzoek mogelijk. Neem hiervoor contact op met:
Marleen Raats T 06-28229842 of
Lucie van Zeijts T 0575 – 543824
Word heidemaatje
